‘Eerste hulp bij meertaligheid in het onderwijs’ (artikel uit Fons, geschreven door Sterre Leufkens)
Op de website van het vaktijdschrift Fons kwam ik een interessant artikel tegen over hoe je als leerkracht omgaat met meertalige leerlingen. Dit artikel sprak me meteen aan, omdat ik vind dat dit de dag van vandaag heel relevant is. We leven in een multiculturele samenleving en dat trekt zich natuurlijk door op gebied van onderwijs. Als leerkracht kan het erg handig zijn om je te verdiepen in hoe er moet omgegaan worden met een multiculturele klas. Zo zullen bepaalde leerlingen de voorkeur hebben om met hun vrienden (en misschien ook in de klas) te communiceren in hun moedertaal. Dit is een uitdaging waar je als leerkracht mee moet weten omgaan.
De twee zijdes van de medaille
Het artikel geeft mee dat er in heel wat scholen een eentalig beleid heerst. Er wordt dan aan leerlingen gevraagd om op school enkel Nederlands te praten, omdat dit de taalontwikkeling bevordert en dit een gedeelde taal is die onder alle kinderen gesproken kan worden. Wetenschappelijk onderzoek heeft echter uitgewezen dat kinderen die hun thuistaal niet op school mogen spreken, zich slechter in hun vel voelen en soms ook minder goed presteren. Daarbovenop zou onderzocht zijn dat het kunnen van de ene taal geen negatieve invloed heeft op het verwerven van het Nederlands.
Ikzelf vind dit een erg moeilijk debat. Eigenlijk ben ik voorstander van het eentalig beleid dat op veel scholen geldt, omdat het ervoor zorgt dat de leerlingen meer in aanraking komen met het Nederlands en hierdoor de taal sneller zullen leren. Als leerkracht is het ook een belangrijke taak om leerlingen voor te bereiden op de maatschappij waar ze later deel van gaan uitmaken. Het Nederlands goed beheersen, is volgens mij belangrijk om zich staande te kunnen houden in de maatschappij van vandaag. Langs de andere kant vind ik dat de mentale gezondheid van leerlingen hier niet onder mag lijden en dat ze zich goed in hun vel moeten voelen.
Gebruik wat je voorhanden hebt
Het artikel geeft leerkrachten tips over hoe ze kunnen omgaan met meertaligheid. Dit begint door meertaligheid niet te bekijken als een last, maar als een pluspunt. Zo kan je op zoek gaan naar overeenkomsten in structuren tussen een andere taal en het Nederlands. Het artikel stelt ons de app MoedINT2 voor, die focus legt op overeenkomsten en verschillen tussen vreemde talen en het Nederlands. Als je weet dat er bepaalde significante verschillen zijn tussen twee talen, kan je hier extra op inzetten bij de leerlingen. Bij gelijkenissen kan er ingespeeld worden op de voorkennis die leerlingen hebben door hun moedertaal. Het goede hieraan vind ik dat er vertrokken wordt vanuit de kennis die leerlingen al hebben; er wordt op hun krachten ingespeeld. Ik vind dit op zich een slim principe, maar ik weet niet of dit in de praktijk haalbaar is wanneer het om meerdere vreemde talen gaat. De vraag is ook hoe frequent je dit kan doen, uiteindelijk gaat het nog altijd om een les Nederlands.
De app MoedINT2 voorziet ook een aantal lesactiviteiten om mee aan de slag te gaan. Volgens mij is het een leuk en nuttig idee om af en toe een hele les te besteden aan de vergelijking tussen verschillende talen. Dit kan ook verrijkend zijn voor de leerlingen die Nederlands als moedertaal hebben en niet veel in aanraking komen met andere talen. Er wordt ook gezegd dat MoedINT2 kan gebruikt worden bij de remediëring van leerlingen. Een interessant hulpmiddel wanneer leerlingen het moeilijk blijven hebben met specifieke delen van het Nederlands. Op deze manier kunnen ze ook zelf ondervinden waar ze de mist in gaan.
Meertaligheid in het onderwijs is volgens mij een uitdaging waar geen pasklaar antwoord op bestaat. De app MoedINT2 kan helpen om deze grote uitdaging aan te pakken door de vergelijking te maken tussen een vreemde taal en het Nederlands. Wie meer wil weten over hoe de app MoedINT2 werkt, kan surfen naar www.moedint2.nl. Ik vind het alleszins het proberen waard, jij ook?
Literatuurlijst
Leufkens, S. (z.d.) Eerste hulp bij meertaligheid in het onderwijs. Fons. https://frisonderwijsnederlands.files.wordpress.com/2020/08/fons_5_1_leufkens.pdf
Comments