(De Cleen, 2016)
Voor mijn eerste jeugdboek koos ik voor ‘Mensen zonder uitstraling’ van Jente Posthuma. Dit is op z’n zachts gezegd een opmerkelijk boek en dat kan zowel over de buitenkant als de binnenkant gezegd worden. Ik koos dit boek op basis van de unieke omslagillustratie die me meteen nieuwsgierig maakte. Het meisje op de kaft lijkt een beetje mysterieus waardoor ik heel benieuwd was over de inhoud van het boek. Toen ik online het boek wou aanschaffen, kreeg ik de mogelijkheid om de eerste pagina’s te bekijken. Twee zaken overtuigden mij toen helemaal om het boek aan te schaffen:
1. Het lettertype in het hele boek heeft een niet-alledaagse blauwe kleur. Hetzelfde blauw als de illustraties op de omslag van het boek.
2. ‘De pyromaan en zijn labrador’ is de titel van het eerste hoofdstuk.
Genoeg nieuwsgierigheid opgewekt, laat het lezen beginnen.
Dwalen door het leven
Het boek gaat over een jonge vrouw die lichtjes doelloos door het leven gaat. ‘Mensen zonder uitstraling’ is zowat het belangrijkste dat haar van haar overleden moeder is bijgebleven. Toen het hoofdpersonage dertien was, overleed haar moeder aan kanker. Ze was een actrice die een ernstige afkeer had van mensen zonder uitstraling. Dat waren volgens haar mensen van het ergste soort. Deze opvatting heeft een grote invloed gehad op het leven van de jonge vrouw, van wie we overigens nooit de naam leren. Ze blijft haar hele leven een onzeker persoon en doet veel moeite om gezien te worden door de wereld rondom haar.
"Ze wilde graag dat ik bijzonder was, een wonderkind zoals Mozart, of Jezus zelfs. Ze deed haar uiterste best om iedereen dat te laten geloven. Maar als je zelf mislukt bent, wordt je kind ook een beetje mislukt geboren. Dat is nu eenmaal zo" (Posthema, 2016).
Er wordt op veel momenten verwezen naar de tijd toen haar moeder nog leefde, maar het boek volgt de hoofdpersoon ook in haar verdere leven. We zien hoe ze haar weg probeert te zoeken, samen met haar lieve, maar psychoanalytische vader. Ze ontpopt zich als schrijver en trekt naar Parijs, maar dwaalt daar vaak energieloos door de straten. Later krijgt ze ook een vriend en een kindje. Het boek gaat over haar onzekerheden en hoe ze die meeneemt terwijl het leven haar mee voorruit trekt.
Stijl
‘Mensen zonder uitstraling’ is op een bijzondere manier geschreven. Het boek behandelt moeilijke thema’s zoals de dood en psychische problemen, maar dit wordt op een hele luchtige manier aangepakt. De schrijfstijl is niet emotioneel, in tegendeel, soms lijkt het door de nuchterheid van het personage eerder koel. De auteur gebruikt korte zinnen en algemene beschrijvingen van hoe de ik-persoon de wereld ervaart, zonder tierelantijnen. Zelfs wanneer ze zich in moeilijke situaties bevindt, zorgt de lichthartige schrijfstijl voor een vleugje relativisme en humor. Tegelijkertijd voel je je als lezer toch betrokken bij het verhaal.
""Het is tijd om afscheid te nemen," zei mijn moeder, "want ik ga dood." Ze zat rechtop in bed in een perzikkleurige balconnette-bh met strikjes op de schouderbandjes. Haar borsten bolden hoog op en haar wangen waren zwart van de mascara. Ik zat op mijn knieën aan haar bed. Door een opening onder het laken kon ik een klein stukje van haar jarretel zien en een paar putjes in haar dij" (Posthuma, 2017).
De schrijfster gebruikt ook de nodige ironie. Het boek krijgt hierdoor een frisse toets en wordt eens zo leuk om te lezen. Het volgende citaat komt uit een passage waarin de hoofdpersoon vertelt over haar rol als ‘lijk’ in een toneelstuk.
"Als lijk vond Thomas me erg geslaagd, omdat ik goed stil kon liggen. Maar ik kon er niet van leven."
Naar de klas
Ik denk dat dit een ideaal boek is om in de klas te lezen. Naast de verfrissende lay-out en schrijfstijl, behandelt het boek belangrijke thema’s waar jongeren ongetwijfeld mee in aanraking komen: hoe ga je om met het verlies van dierbaren? Wat moet je doen als je ouders bepaalde verwachtingen of idealen stellen die je onmogelijk kan inlossen? Daarnaast is het leven met psychologische problemen ook een belangrijk thema. De hoofdpersoon probeert, met de nodige moeilijkheden, een weg te vinden in het leven. Adolescenten doen op hun leeftijd vaak net hetzelfde.
Ik denk dat het ook belangrijk is om mee te geven dat het leven van een grijze muis oké is. Natuurlijk is het belangrijk om naar iets te streven, maar altijd de beste, slimste of mooiste willen zijn, is volgens mij hét recept om ongelukkig te worden. Gelukkig zijn met kleine dingen en vooral met jezelf, in het leven draait het niet om veel meer dan dat, toch?
Literatuurlijst
Posthuma, J. (2016). Mensen zonder uitstraling. Atlas Contact, Uitgeverij.
Omslag: Van Cleen, C. (2016). Mensen zonder uitstraling.
Comments